کلیدواژه: صَفراء

به نام خدا

سلام

امروز میخواهیم راجع به ریشه [ ص ف ر ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: صَفراء این ریشه به معنای رنگِ زرد بوده و طیف متنوعی را دربرمی گیرد مثل زرد تیره مایل به قهوه ای که در شتر و گنجشک دیده میشود یا رنگ زرد مایل به نارنجی و قرمز که در زعفران یا صفران (Saffron) مشاهده میشود و نیز رنگ زرد درخشان یا برنزه وطلایی و رنگ زردعسلی مایل به خرمایی. به دسته ای از فلزات نیز که رنگ قرمز یا طلایی داشته باشند صُفرگفته میشود مثل طلا، مس، روی، برنج و برنز. از رنگ زرد در قرآن، به عنوان رنگی که مایه مسرّت و شادی بینندگان است، نام برده شده است. صفرا، یا زرداب نیز نام مایع غلیظ زرد رنگی است که توسط کبد ساخته شده و در کیسه صفرا ذخیره میشود. صفرا یکی از اخلاطِ چهارگانه بدن نیز هست که از جنس آتش بوده و رنگ پوستِ افراد صفراوی به زردی میزند. معنای دیگر این ریشه، صِفر یا تهی و هیچ است چرا که در فردی که کم خونی داشته باشد، چهره،رنگِ صورتی خود را از دست داده و مایل به زرد میشود که از آن به رنگ پریدگی، تعبیر میشود. علت نامگذاری ماه صَفَر نیز،به این علت بوده که این ماه، بعد از ماههای حرام واقع شده و اعراب جاهلی در این ماهها جنگ نمیکردند ولی بعد از پایان محرم و شروع صفر، جنگها شروع شده و خانه ها از آذوقه و مواد غذایی خالی میشد که به نام صَفَر یا ماهِ صِفْردخوانده میشد. و یا بنا به قولی، هنگام نامگذاری این ماه، درفصل پاییز واقع شده بوده که رنگ طبیعت به زردی میزده است. صَفیر به معنای سوت یا صدا نیز از این ریشه و معنای صِفر گرفته شده چون با زدن ظروف خالی به یکدیگر صدا تولید میشود. صِفْرُ الْیَد، نیز به معنای تهیدست است. این رنگ نیز مانند رنگهای دیگر، مذکر و مونث داشته که به ترتیب اَصْفَر و صَفراء نامیده شده و جمع آن میشود >>> صُفْرْ صَفورا نیز از این ریشه بوده، مصغّر صَفرا هست و نام دختر حضرت شعیب یا همسر حضرت موسی است و معنای آن میتواند در بر گیرنده هر کدام از معانی ذکرشده دربالا باشد؛ مثل: دختر طلایی، درخشان یا گندمگون، تهی ازگناه (پاک و بی آلایش)، گل زرد یا سرخ، درخت خرمای بهشت، گنجشک یا نوعی پرنده طلایی رنگ و نیز دختر پر سر و صدا. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:

اَصْفَرْ،صَفراء: زردرنگ(به ترتیب برای مذکر و مونث) جمعِ آن میشود >>> صُفْرْ

مثال: اِنَّها بَقَرَةٌ صَفْرَاءٌ فاقِعٌ لَونُها تَسُرُّ النَّاظِرینَ: آن، ماده گاوی است زردِ یکدست، که رنگ آن، بینندگان را شاد و مسرورسازد.

مثال: کَأَنَّهُ جِمَالَةٌ صُفْرٌ: گویی شترانی زردرنگ هستند.

مُصْفَرَّة: زردشده

مثال: فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا: پس آن را (زراعت را) زردشده دیدند.

برچسب‌ها

صفرا