کلیدواژه:بَیضاء
به نام خدا
سلام
امروز میخواهیم راجع به ریشه [ب ی ض] و مشتقات آن صحبت کنیم و كليد واژه ما عبارتست از: بَیضاء این ریشه به معنای رنگ سفید است. به تخم پرندگان، بَيْضَة گفته میشود چون عموما سفید هستند. در اشكال هندسى نيز، شكلِ بيضى به جهت مشابهت با تخم پرندگان به اين اسم ناميده شده است. "ید بَیضاء" اشاره به دست معجزه گرحضرت موسی علی نبیّنا و آلِهِ و علیه السلام دارد که چون ازگریبان خارج میشد سفیدو نورانی بود. عبارت "سفید شدن چهره "در قیامت، کنایه ازشادی و روسفیدی مومنان است. عبارت "سفیدشدن چشم "که در داستان حضرت یوسف آمده است، کنایه از نابیناشدن چشم حضرت یعقوب در اثر گریه زیاد است. و حالا ميپردازيم به مثالهای قرآنی این ریشه:
بَياض: سفيدى
بَيْضَة: تخم، تخم مرغ، جمع آن ميشود: بَيْض
مثال: کَأَنَّهُنَّ بَیْضٌ مَکْنوُنٌ:(گویی درسفیدی )همچون تخم مرغهای پنهان (درزیرپرِمرغ) هستند.
اَبْيَض: سفيد(براى مذكر)جمع آن ميشود >>>بِيض
مثال: وَ مِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِیضٌ: و از کوهها راههایی سفید (پدید آوردیم)
بَيضاء: سفيد (براى مونث)
مثال: اُسْلُکْ یَدَکَ فِی جَیْبِکَ تَخْرُجْ بَیْضَآءَ مِنْ غَیْرِسُوءٍ: دستت را در گریبان خود فرو بر، هنگامیکه خارج میشود، سفید و نورانی است.
مُبْيَضَّة: سفيد شده
اِبْيَضَّ: سفيدگرديد
مثال: يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجوهٌ: روزيكه چهره ها سفيد ميگردند (كنايه از روسفيدى و شادى )
مثال: وَ ابْيَضَّتْ عَيْناهُ مِنَ الْحُزْنِ: چشمانش از غصه سفيدشد(کنایه از نابینا شدن)