کلیدواژه: جنوب

به نام خدا

سلام

امروزمیخواهیم راجع به ریشه جَنَبَ ومشتقات ان صحبت کنیم وکلیدواژه ماعبارتست از: جنوب جَنْب ،دراصل،عضوی ازبدن(پهلو)بوده وبعدهابه معنای سمت وناحیه وکنار،نیز به کاررفته است. جَنوب یاجنوب،یکی ازجهات چهارگانه هست که سمتِ راستِ کسی است که روبه مشرق ایستاده باشد. وعلت این نامگذاری درزبان فارسی، ارتباط ان باخانه کعبه وقبله درایران است وجهتِ جنوب، یعنی جانب ِکعبه یاقبله.ویکی ازمعانی جنوب،قبله میباشد. این ریشه،هم، به معنای" نزدیک "وهم به معنای "دور"بکاررفته است.نزدیک ،به لحاظ درکناریاپهلوبودن ودور،به لحاظ اینکه اگرانسان چیزی رادوست نداشته باشدپهلوی خودرابه ان کرده وازان دورمیشودوبرعکس اگرمشتاق چیزی باشدروبه ان کرده وبه سمتش میرود. واژه جَنْب،برای نزدیک وجُنُب،برای دور،بکاررفته است. فعلِ این ریشه به معنای دفع کردن یادورکردن میباشد مثل اجتناب،که به معنای کناره گرفتن یادوری کردن است. اجنبی،به معنای دوریابیگانه هست. به فردی که غسلِ جنابت براوواجب شده باشدجُنُب، گفته میشودچون این حالت ،باعث دوری واجتناب ازنمازمیشود. درقران،عبارتِ برزمین افتادنِ پهلوی شتران، کنایه ازبه زمین افتادنِ شتران قربانی وخارج شدن جان ازبدن انها میباشد. وحالامیپردازیم به مشتقات مختلف:

جَنْبْ:کنار،پهلو،طرف ،جمعِ ان میشود>>>جُنُوب مثال:وَالصَّاحِبِ بِالْجَنبِ:ودوست نزدیک (همنشین ) مثال:یَذْکُرُونَ اللهَ قِیَاماًوَ قُعُوداً وَعَلَیٰ جُنُوبِهِم:خدارادرحالت ایستاده ونشسته وبرپهلوهایشان(یعنی درحال خوابیده)یادمیکنند مثال:فَاِذاوَجَبَتْ جُنُوبُهافَکُلُوامِنْها:انگاه که پهلوهایشان به زمین افتاد(به پهلوافتادند)ازانها(شتران)بخورید. مثال:یَاحَسْرَتَیٰ عَلَیٰ مَافَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللهِ:وای برمن،ازکوتاهی هایی که درحضورخداکردم.(جانب امرخدارافروگذاشتم) مثال:فَتُکْویٰ بِهاجِباهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ:پس باان،پیشانی وپهلوهاوپشت انهاراداغ میکنند.

جانِب:پهلو،جوار،سمت،کنار.ممکنست مرادازان، جهت ومکان باشد. مثال:وَإِذَا أَنْعَمْنَاعَلَی الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَی بِجَانِبِهِ:وهنگامیکه به انسان نعمتی بخشیدیم روی گردانْدودوری جست. مثال:آنَسَ مِنْ جانِبِ الطُّورِ ناراً:ازطرف کوه طور،اتشی احساس کرد.

جُنُب:دور،ناپاک مثال:یَاأَیُّهاالَّذینَ ءَامَنوالَاتَقْرَبُواالصَّلَوٰةَ وَأَنْتُمْ سُکَارَیٰ حَتَّی تَعْلَمُوامَاتَقُولُونَ وَلَاجُنُبًا:ای کسانیکه ایمان اورده ایددرحال مستی به نمازنزدیک نشویدتاانکه بدانیدچه می گوییدونیزدرحال جنابت( به نزدیک نمازنشوید).

عَنْ جُنُبٍ:ازگوشه ای،دورادور مثال:فَبَصُرَتْ ِبهِ عَنْ جُنُبٍ وَهُمْ لایَشْعُرُونَ:اورا(موسی را)ازمحل دوری دیددرحالیکه انها(فرعونیان)نمیدانستند. مثال:وَاَلْجَارِ الْجُنُبِ:وهمسایه دور

جَنَبَ:دورکردن،دورشدن مثال:وَاجْنُبْنی وَبَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَالْأَصْنَامَ:من وفرزندانم راازپرستش بتهادوربدار.

اِجْتِناب:دوری کردن،گوشه گیری یاکناره گیری کردن مثال:إِنْ تَجْتَنِبُواکَبائِرَمَاتُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ َعَنْکُمْ سَیِّاتِکُمْ:اگرازگناهان کبیره که ازان نهی شده اید دوری کنیدگناهانِ کوچک شمارامی پوشانیم.

تَجْنیب:دورکردن مثال:وَسَیُجَنَّبُهَا الْأَتْقَی:واهل تقواراازان(اتش)دورسازند.

تَجَنُّب:دورشدن ازچیزی مثال:وَیَتَجَنَّبُهَاالْأَشْقَی:وشقی ترین مردم ازان (ذکر)دوری گزیند.

برچسب‌ها

جنوب
جنب