کلیدواژه: طینت
کلیدواژه: طینت
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ ط ی ن ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: طینت طین، به خاک آمیخته با آب، یا گِل گفته می شود، هر چند خشک شده باشد. فعل این ریشه، به معنای گِل کاری کردن، گل آلود کردن و تیره کردن است. و چون گل، حالت خمیری دارد می توان آن را به شکلهای مختلف در آورد. از کاربردهای این ریشه در قرآن، می توان به داستان خلقت انسان از گِل، ساختن پرنده از گِل توسط حضرت عیسی، ساختن خشت از گل توسط فرعون، و عذاب قوم لوط توسط سنگهایی از گِلِ خشک شده یا کلوخ، نام برد. طینَة، واحد طین بوده و به معنای یک مشت گل است. و چون انسان از گِل آفریده شده، و به عبارتی خمیر مایه او از گل یا طین است، به طبیعت و سرشت و خلق و خوی انسانها، طینت گفته می شود. بد طینت، یعنی بد ذات و خوشگل، یعنی خوبرو. خداوند می فرماید: "شما را از چکیده و صاف شده ای از گل آفریدیم "که اشاره به مرحله اول خلقت انسان قبل از نطفه دارد که از خاک یا طین بوده است و از این روست که گفته می شود، عده ای دارای طینت پاک و عده ای دارای طینت آلوده هستند و در روایتی از معصومین علیهم السلام نیز آمده است که: "ما اهل‌بیت از یک گِل و سرشت پاک آفریده شده ایم" یا "وَ خُلِقَ شِیعَتُنَا مِنْ طِینَتِنَا" شیعیان ما هم از همان گِل آفریده شده اند. عمار بن موسی می‌گوید از امام صادق (ع) سؤال شد که آیا جسد میت می‌پوسد؟ فرمودند: بله، تا جایی که نه گوشتی از آن باقی می‌ماند و نه استخوانی و فقط طینت او باقی می ماند، همان که از آن خلق شده است و آن طینت نمی پوسد و باقی می ماند تا این که از آن خلق شود همان گونه که مرتبه اول از آن خلق شد. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
طین: گِل، خاک نمناک،خاک، خاک رس، لجن
مثال: إِنَّا خَلَقْنَٰهُم مِّن طِينٍ لَّازِبٍ: ما آنها را از گِلى چسبنده آفريده‌ايم
مثال: ٱلَّذِيٓ أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُۥۖ وَبَدَأَ خَلْقَ ٱلْإِنسَٰنِ مِن طِينٍ: همان كه خلقت همه چيز را نيكو كرده، و خلقت انسان را از گلى آغاز كرد
مثال:هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٍ ثُمَّ قَضَىٰٓ أَجَلاً: او كسى است كه شما را از گل آفريد آن گاه اجلى مقرر فرمود
مثال: قَالَ أَنَاْ خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُۥ مِن طِينٍ: گفت «من از او بهترم، مرا از آتش آفريدى و او را از گِل»
مثال: لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِّن طِينٍ: تا سنگ‌هايى از گل بر سرشان فرو فرستيم