کلید واژه: سلاله
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ س ل ل ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: سلاله معنای اصلی این ریشه، بیرون کشیدن چیزی از چیزی به آرامی است، مثل بیرون کشیدن شمشیر از غلاف یا بیرون شدن از میان جمعیتی. سُلاله، بر وزن فُعاله (مثل عُصاره) به آنچه از چیزی بیرون کشیده می شود، گفته می شود. به نطفه و فرزند و نسل نیز سلاله گفته می شود، چون از پشت انسان گرفته می شود. معنای دیگر این ریشه، چکیده و خلاصه و برگزیده است. خداوند در قرآن فرموده: "ما انسان را از چکیده ای از آب پست آفریدیم" که منظور از آب پست، همان مایع منی است که حاوی نطفه است. نطفه، نیز چکیده و صاف شده وجود انسان است و سلول جنسی مرد (اسپرم) در میان همان آب صاف شده و چکیده است، که با سلول جنسی زن ( اووم) ترکیب شده و سلول تخم را می سازند که منشاء جنین است. پس سلاله، حاوی سلول است. سلّول ( Cellule - Cell ) نیز واحد ساختمانی پایه تمام موجودات زنده را تشکیل می دهد و در واقع چکیده ای از موجود زنده است. و نیز خداوند می فرماید: "شما را از چکیده و صاف شده ای از خاک آفریدیم "که اشاره به مرحله دیگری از خلقت انسان قبل از نطفه دارد که از خاک یا طین بوده است و از آن به طینت نیز یاد می شود. تَسَلُّل، مصدر از باب تفعّل بوده، به معنای آهسته و مخفیانه از میان چیزی بیرون آمدن است. تسلّل، به عنوان مثال در مواردی به کار می رود که کسی خود را از زير بار و تکليفی طوری به آرامی بيرون بکشد که ديگران نفهمند، یا کسی خود را از ميان جمعيتی کم کم و آرام آرام بيرون کشد به نحوی که نخواهد کسی متوجه شود. مَتَسَلِّل، اسم فاعلی از این ریشه بوده، به معنای کسی که پنهان و نادیده بیرون می آید، است. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
سُلاله: آنچه از چیزی بیرون کشیده می شود، فرزند، چکیده، خلاصه، صاف شده
مثال: وَلَقَدْ خَلَقْنَا ٱلْإِنسَٰنَ مِن سُلَٰلَةٍ مِّن طِينٍ: و همانا ما انسان را از چکیده ای از گِل آفريديم
مثال: ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُۥ مِن سُلَٰلَةٍ مِّن مَّآءٍ مَّهِينٍ: سپس نسل او را از چكيدهاى از آب پست و بىمقدار قرار داد
تسلّل: آهسته و پنهانی بیرون رفتن، گریختن
مثال: قَدْ يَعْلَمُ ﭐللَّهُ ﭐلَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنکُمْ لِوَاذاً: خدا مىداند چه كسانى از شما در پناه ديگرى خود را پنهان مىسازند و آهسته آهسته بيرون مىروند.