کلیدواژه: صلابت
کلیدواژه: صلابت
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ص ل ب] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: صلابت معنای اصلی این ریشه، سختی و محکمی است. به پشت یا ستون فقرات، صُلب گفته می شود چون سفت و محکم است.
√ صُلب به مجاری نطفه مرد نیز گفته می شود چون محکم است.
√ صلب همچنین به طور مجاز به نسل و اولاد هم گفته می شود چون از پشت او خارج می شوند. صَلابت، اسم مصدر از این ریشه بوده به معنای محکمی و استواری است. صُلبیّه، یا اِسْکلِرا (sclera) به سفیدی 
چشم که از بافت محکم ساخته شده گفته می شود. تَصَلُّب شرائین، یا آتِرو اسکلروز به معنای سفت شدگی شریانهاست. صَلیب، بر وزن فَعیل نیز از این ریشه بوده به معنای سخت و محکم است.
√ صلیب در اصل به چوبه دار گفته می شود؛ این سازه چوبی که از دو خط عمودی و افقی تشکیل شده است در امپراتوری روم به عنوان یکی از روش‌های معمول مجازات مرگ برای جنایات سنگین مورد استفاده قرار می‌گرفت.
چارمیخ یا تصلیب یا به صلیب کشیدن، یکی از شیوه های شکنجه و در نهایت اعدام است و به معنای بستن انسان از پشت به چوب یا به دار آویختن اوست. پس از مصلوب شدن عیسی مسیح بر روی صلیب، این نماد 
به عنوان نشانه‌ای از نجات و محبت الهی در دین مسیحیت تبدیل شد. تَصلیب، مصدر از باب تفعیل بوده به معنای به صلیب کشیدن است. مَصلوب، اسم مفعولی از این ریشه بوده به معنای بر دار کشیده شده است.
و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
صُلْب: ستون فقرات، استخوانهای پشت، جمع آن می شود > اَصلاب
مثال: يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ ٱلصُّلْبِ وَٱلتَّرَآئِبِ:كه از ما بين استخوانهاى پشت و استخوانهاى سينه بيرون مى‌آيد
صَلَبَ: به دار آویختن
مثال: وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِن شُبِّهَ لَهُمْ: در حالى كه او را نكشتند و بر دار نكردند، بلكه [حقيقت امر] بر آنها مشتبه شد
اِصلاب: بر دار شدن
مثال: وَأَمَّا ٱلْأٓخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ ٱلطَّيْرُ مِن رَّأۡسِهِ: و اما آن ديگرى بدار آويخته مى‌شود تا مرغان مغز سر او را بخورند
تَصلیب: محکم کردن، دار زدن
مثال: وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ: و يقيناً همۀ شما را به دار خواهم آويخت
مثال: إِنَّمَا جَزَـٰٓؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي ٱلْأَرۡضِ فَسَادًا أَن يُقَتَّلُوٓاْ أَوْ يُصَلَّبُوٓاْ: همانا كيفر آنان كه با خداوند و پيامبرش به محاربه برمى‌خيزند و (با سلاح و تهديد و غارت) در زمين به فساد مى‌كوشند، آن است كه كشته شوند، يا به دار آويخته شوند
تبصره: ریشه [ص ل د] نیز شباهت به ریشه [ص ل ب] داشته به معنای سختی و صافی است که نه اثری از آن ایجاد می شود و نه چیزی از آن نمو می کند. صَلْد، به سنگ سخت و صاف گفته می شود و زمین صلد، زمینی است که به خاطر سختی، چیزی از آن نمی روید. و حالا می پردازیم به مثال قرآنی این ریشه:
صَلد: سخت و صاف
مثال: فَتَرَكَهُ صَلْدًا: و آن را سخت و صاف و خالى از خاك و بذر ( کشت ناپذیر) رها كند.