کلیدواژه: رباط
کلیدواژه: رباط
به نام خدا
سلام
امروزمیخواهیم راجع به ریشه [ ر ب ط ] و مشتقات آن صحبت کنیم و کلیدواژه ما عبارتست از: رباط اصل معنای این ریشه، بستن ،محکم کردن و وصل کردن است. رابطه و ارتباط ، نیز ازاين ریشه بوده به معنای بستگی و پیوند هستند و مربوط، یعنی ربط داده شده. رِباط، اسم این ریشه بوده به معنای رشته، بند، پیوند، نوار یا گره هست. رِباط یا رُباط ،همچنین نام یکی از اعضای طنابی شکل بدن بوده که نام فارسی آن ، زردپی و نام لاتین آن ، لیگامان هست، و گروهی از بافتهای رشته ای و فیبرمانند در بدن هستند که بویژه استخوان هاو غضروفها را در محل مفاصل به هم پیوند داده مانع دررفتگی انها میشوند؛ رباطها، به علاوه ، اندامهای داخلی بدن مثل رحم را نیز در محل خود نگه میدارند. رَبْط (مصدر)، در زبان تازی، به معنای بستن یا افسارکردن اسب است و رِباط،وسیله ای است که با آن ، اسب را می بندند. رِباط، همچنین اسم مصدر بوده و به بستن اسب درنقطه ای معین، گفته میشود. رِباط ،به علاوه میتواندجمع رَبیط، به معنای بسته شده باشد و رِباطِ الْخَیل، که در قران اشاره شده ، به معنای بستن اسبان یا اسبان بسته شده است. رِباط، همچنین نام نوع خاصی از ساختمان یا اقامتگاه ، در سرزمینهای اسلامی است که در ابتدا بناهایی با کارکرد نظامی بودند که دارای قلعه ها و برج وباروهای بلند و مستحکم و نیز حیاط بزرگ و طویله برای بستن اسبان بوده و سپاهیان به منظور حفاظت و بستن مرزها درآنجا اردو زده و مستقر میشدند. و وجه تسمیه رِباط، به دلیل بستن اسبها ومحکم بودن ساختمان ونیز اردوزدن نظامیان وحفاظت مرزها بوده است. هنگامیکه این رباطها کاربرد نظامی خود را از دست دادند به کاروانسرا و محل تجمع صوفیان و فقرا تبدیل شدند که از آنجاییکه این اقامتگاهها مختص یک نفر نبوده وافراد زیادی در آنها سکنی گزیده و در ارتباط با هم بودند، واژه رِباط یا رُباط،کماکان وجه تسمیه مناسبی برای این منازل بوده و نام دیگر کاروانسرا،خانقاه و نوانخانه ،است. امروزه، رباطها به کاروانسراهای بین راه و بویژه دور از آبادی گفته میشود. شهر رباط کریم نیز، به علت وجود کاروانسراهای قدیمی ونیز قلعه ها و برج وباروها به این نام معروف شده است و درگذشته محل عبور قافله های بازرگانی و دسته های نظامی بوده است. رِباط و مُرابطه، همچنین ،از اصطلاحات فقه نظامی است که به معنای مواظبت کردن مرزها(ازطریق بستن و منع کردن) است. مرابطه، همچنین به معنای ایجاد ارتباط میان نیروها و افعال جامعه است. بنابراین منظور از فعل رابطوا ،که در مثالها اشاره شده، برقراری پیوند و ارتباط بین مومنان و یا محکم کردن مرزها و مراقبت از سرحدّات کشورهای اسلامی است. وحالامی پردازیم به مثالهای قرانی این ریشه:
🔺️رَبَطَ:بستن، محکم کردن مثال:وَلِيَرۡبِطَ عَلَىٰ قُلُوبِكُمۡ وَيُثَبِّتَ بِهِ ٱلۡأَقۡدَامَ: و دل هايتان را استحكام دهد(قوت قلب دهد) و گام هايتان را به آن استوار و پا برجا كند مثال: لَوۡلَآ أَن رَّبَطۡنَا عَلَىٰ قَلۡبِهَا لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ: اگر قلبش را [با لطف خود] محكم و استوار نكرده بوديم تا از باوركنندگان وعدۀ ما باشد.
🔺️مُرابطة: وصل کردن نیروها، مرزبانی مثال:يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ: اى اهل ايمان! [در برابر حوادث] شكيبايى كنيد، و ديگران را هم به شكيبايى واداريد، و با يكديگر [چه در حال آسايش چه در بلا و گرفتارى] پيوند و ارتباط برقرار كنيد (مرزها را نگهبانی کنید) و از خدا پروا نماييد تا رستگار شويد .
🔺️رِباط:بستن و به صف كردن وآماده نمودن اسبان براى مقابله ى با دشمن.
🔺️رِباطِ الْخَیْلِ:بستن اسبها،ذخیره یاگروه اسبان مثال:وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ وَمِن رِّبَاطِ ٱلۡخَيۡلِ: و در برابر آنان آنچه در قدرت و توان داريد از نيرو [و نفرات و ساز و برگ جنگى] و اسبان ورزيده [براى جنگ] آماده كنيد.