کلیدواژه:محراب
کلیدواژه:محراب
به نام خدا
سلام
امروز میخواهیم راجع به ریشه [ ح ر ب ] ومشتقات آن صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: محراب معنای اصلی این ریشه، جنگ است. حَربه، به معنای وسیله ای است که از آن، برای رسیدن به هدف (در جنگ با کسی) استفاده میکنند. مُحاربه (باب مُفاعله)به معنای با یکدیگر جنگ کردن است. مُحارِب ، یعنی جنگجو، و در مکتب اهل بیت علیهم السلام، به کسی گفته میشودکه سلاح به دست گیرد و ناامنی ایجاد کند. مِحراب، بر وزن مِفعال، اسم آلت است مانند مِفتاح، برای مبالغه مسجد، و جای نماز را محراب می خوانند، چون در محراب نیز، انسان با شیطان و هوای نفس می جنگد. به صدر مسجد و محل امام در مسجد، مِحراب گفته میشود. محراب در مسجد، طاق نمایی است که جهت قبله را نشان میدهد و بصورت تو رفتگی در دیوار سمت قبله است و گودی آن بیانگر سنگر مجاهدین در جبهه های جنگ است. البته در زمان پیامبر(صلی الله علیه وآله) و تا چند دهه بعد، چیزی به نام محراب وجود نداشت و مسلمانان تنها با نام آن که در قرآن آمده و مربوط به حضرت مریم است، آشنا بودند. زمانی که ولید دستور توسعه مسجد را داد و عمر بن عبدالعزیز آن را اجرا می کرد، در جایگاه نماز رسول خدا(صلی الله علیه وآله) محرابی ساخته شد. چنین اقدامی به تقلید آنچه که در کلیساهای نصارا در شام بوده، صورت گرفت. این محراب در طول زمان، دگرگونی هایی را تحمل کرده و در دوره عثمانی تزییناتی با آیات قرآن در آن صورت گرفت. به صدر مجلس و اطاق (اُ + طاق) نیز محراب گفته میشود که شاید به واسطه وجود طاقچه محراب مانند در آن باشد. ابرو، به واسطه شکل کمانی خود در بعضی اشعار به محراب تشبیه شده (کمان یا طاق ابرو یا محراب ابرو) و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
حَرْبْ: جنگ
مُحاربه: با یکدیگر جنگ کردن
مثال: كُلَّمَآ أَوْقَدُواْ نَارٗا لِّلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا ٱللَّهُۚ: هر زمان آتشى را براى جنگ [با اهل ايمان] افروختند خدا آن را خاموش كرد
مثال: لِّمَنْ حَارَبَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُ: برای كسانى كه با خدا و پيامبرش جنگيده بودند
مثال: إِنَّمَا جَزَـٰؤُاْ ٱلَّذِينَ يُحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُ: كيفر آنان كه با خدا و پيامبرش مى جنگند
مِحراب: محل عبادت، مسجد، جای نماز، جمع آن میشود>>>مَحاریب
مثال: فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوْمِهِۦ مِنَ ٱلْمِحْرَابِ: پس، از عبادتگاهش بر قومش درآمد
مثال: يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَآءُ مِن مَّحَٰرِيبَ وَتَمَٰثِيل: [گروه جن] براى او هرچه مى خواست مى ساختند از نمازخانه ها و مجسمه ها