کلیدواژه: مغفرت
کلیدواژه: مغفرت
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ غ ف ر ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: مغفرت اصل معنای این ریشه، پوشاندن و ناپیدا کردن چیزی و آراستن و اصلاح کردن آن به نحو شایسته است. به موی صورت و موی زرد ساق پا، غَفَر ْگفته می شود چون ناپیدا هستند. به رنگ کردن موهای سفید با حنا و رنگ کردن لباسهای روشن با رنگ سياه نیز، غفر گفته می شود چون حناکردن، موهای سفید را می پوشاند و لباس تیره، کثیفی را نشان نمی دهد. به کلاه خود و روسری نیز به ترتیب مِغْفَر و غِفارَة گفته می شود. این ریشه در مورد گناهان و معاصی نیز به کار می رود و به معنای چشم پوشی کردن از گناهان و یا پوشاندن گناهان با افاضات و رحمت هایی است که به دنبال نادیده گرفتن لغزش ها و خطاها متوجه انسان می گردد و او را تکمیل می کند. این «روپوشی» یکی از این جهت است که نمی‌گذارد دیگران از آن اطلاع پیدا کنند و دیگر اینکه از رحمت و فضل خودش هم چیزی اضافه به او می‌دهد. مکانیسم این "پوشش دادن" نیز از افعال الهی بوده گاهی با تبدیل سیّئه و زشتی به حسنه و زیبایی است، مثل لکه سیاهی که در اثر گناه بر نفس انسان نشسته و مانع جاری شدن رحمت و فیوضات الهی باشد، که در اینجا فرد با توبه و استغار و عمل صالح و...مشمول مغفرت الهی گشته و خداوند آن لکه سیاه (عیب و زشتی) را تبدیل به سفیدی ( حسنه و زیبایی) می کند. و گفته می شود که این نوع بخشش، از بالاترین و کامل ترین بخششها بعد از عفو و صفح بوده و خداوند علاوه برآنکه مجازات نمی کند و با پوشاندن گناه، آبروی فرد را حفظ می کند، اثر گناه بر نفس را نیز خنثی کرده و عیوب فرد را اصلاح می کند. ما از خداوند می خواهیم روی گناهان ما به هر جهت و از هر حیث پوشش بگذارد، تا جایی که حتی خودمان دیگر آن را نبینیم و به یاد نیاوریم، و اثرات سوء آن بر جان، روان، اخلاق و سرنوشت اخروی ما، از بین برود. «غُفران» و «مغفرت» هر دو مصدر بوده به معنای بخشش و آمرزش هستند. «غفّار» و «غفور» هر دو صیغه مبالغه و از اسمای الهی بوده به معنای بسیار بخشنده و آمرزنده هستند. «اِسْتغفار» مصدر از باب استفعال بوده به معنای طلب آمرزش کردن است.
نکته: عفو، صفح و غفران، در معنا تقریباً مشابه یکدیگر بوده و مراتب مختلفی از بخشیدن و گذشت کردن هستند. (برای دیدن معانی اختصاصی و تفاوت آنها به توضیحات مربوطه با کلید واژه های عفو و صفحه مراجعه کنید) و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
غَفَرَ: چشم پوشی کردن، بخشیدن، آمرزیدن
غَفور: بسیار آمرزنده
مثال: قُل لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ يَغْفِرُواْ لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ ٱللَّهِ: به كسانى كه ايمان آورده‌اند بگو، بر كفارى كه به ايام خدا اميد ندارند ببخشايند
مثال:قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَٱغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُۥٓۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلْغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ: گفت: پروردگارا! من بر خويشتن ستم كردم، مرا ببخش! پس [خدا] از او درگذشت كه او آمرزنده‌ى مهربان است
غَفّار: بسیار آمرزنده
اِسّتِغفار: طلب آمرزش کردن
مثال: فَقُلْتُ ٱسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ إِنَّهُۥ كَانَ غَفَّارًا: پس گفتم از پروردگار خويش آمرزش بطلبيد كه او بسيار آمرزنده است
مُسْتَغْفِر: استغفار کننده، جمع آن می شود >>> مُسْتَغفِرین
مثال: وَٱلْمُسْتَغْفِرِينَ بِٱلْأَسْحَارِ: و استغفاركنندگان در سحرها هستند
مَغْفِرَت: آمرزش
مثال: دَرَجَٰتٍ مِّنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا: درجاتى از جانب خدا و آمرزش و رحمتى؛ كه او آمرزنده و مهربان است
غُفْران: بخشش، آمرزش
مثال: وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ ٱلْمَصِيرُ: و گفتند: شنيديم و اطاعت كرديم، پروردگارا! آمرزشت را خواهانيم و بازگشت به سوى توست
غافِر: بخشنده، آمرزنده
مثال: غَافِرِ ٱلذَّنْبِ وَقَابِلِ ٱلتَّوْبِ: آمرزنده گناه و پذيرنده توبه