کلیدواژه:ساق
کلیدواژه:ساق
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ س و ق ]صحبت کنیم و كليد واژه ما عبارتست از: ساق اصل معنای اين ريشه، راندن یا حركت دادن است. در فارسى نيز، اين ريشه را تحت عنوانِ سوق دادن، بكار ميبريم. ساقِ پا در انسان، انداميست كه براى ايستادن يا حركت كردن بكار ميرود (به عبارتى ساقِ پا، سوق دهنده هست) ساقه يا تنه، آن قسمت از گياه هست كه باعث ایستایی آن ميشود. ساقِ عرش،كنايه از پايه و ستونِ عرش است. درقرآن، اصطلاحى تحت عنوانِ آشكار شدن يا عريان شدنِ ساقِ پاها بكار رفته كه كنايه ازشدتِ سختى و هول و هراس است، چون وقتی انسان دچار يك وضعيتِ بحرانى مثل زلزله يا سيل ميشود ساق يا پاچه شلوار را بالا ميزند تا بتواند سریعتر حرکت کرده از مهلکه بگریزد. اصطلاح پیچیدن ساقها که درقرآن کریم بکار رفته نیز کنایه از شدت و سختی است. سياق، به معناى راندن و روش است. سياقِ كلام، به معناى اسلوب و روشِ كلام است. سوقُ الجِيشى، به معناى راهبردِ جنگ يا استراتژى است. سَويق، به اردِ گندم و جو گفته ميشود كه به علتِ نرمى زياد، به راحتى از حلق پايين ميرود. به بازار نيز سوق، گفته می شود چون خريدوفروش درآن جريان دارد. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
سَوْق: راندن، حركت دادن، جارى كردن
مثال: وَ نَسوقُ المُجْرِمينَ إِلَیٰ جَهَنَّمَ وِرْدًا: و مجرمان را تشنه به سوی جهنم ميرانيم.
مثال: کَأَنَّمَا يُساقونَ إِلَی الْمَوْتِ: گویی به سوی مرگ رانده میشوند.
مثال: وَسيقَ الَّذينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ اِلَی الْجَنَّةِ زُمَراً: و کسانیکه از پروردگارشان پروا داشتند، گروه گروه به سوی بهشت سوق داده شوند.
مَساق: سوق دادن، راندن، مسیر، جریان
مثال: اِلىٰ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍالمَسَاقُ: آن روز، روزِ رانده شدن به سوىِ پروردگارِ توست.
ساق: ساقِ پا، ساقه، تنه، جمعِ آن ميشود >>> سوق، ساقين
مثال: يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ ساقٍ: روزيكه ساق آشكار(عریان) ميشود (كنايه ازشدت وسختى )
مثال: وَالْتَفَّتِ السّاقُ بِالسّاقِ: ساق درساق، پيچيد (كنايه ازشدت وسختى)
مثال: فَطَفِقَ مَسْحاً بِالسُّوقِ وَالْأَعْنَاقِ: شروع به دست کشیدن بر ساقها و گردنهای آنها نمود.
سائق: راننده، سوق دهنده
مثال: وَجَآءَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَعَهَا سَآئِقٌ وَ شَهِیدٌ: و هرکسی همراه یک مامور سوق دهنده و یک شاهد بیاید.
سُوق: بازار،جمعِ آن ميشود >>> اَسواق
مثال: وَ يَمْشى فِى الْاَسواق: و در بازارها راه ميرود.