کلیدواژه:خَلَاء
کلیدواژه:خَلَاء
به نام خدا
سلام
امروز میخواهیم راجع به ریشه [ خ ل و ] و مشتقات آن صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: خَلَاء اصل معنای این ریشه، خالی بودن است. خلوت، به معنای خالی شدن ازاغیار، و خَلَاء به معنای خالی و تهی از هر چیز است. این ریشه برای زمان نیزبکاررفته است و خالی شدنِ زمان، به معنای سپری شدن یا گذشت زمان است. تخلّی (ازباب تفعل) به معنای خالی شدن، و تخلیه (ازباب تفعیل) به معنای خالی کردن است. و حالا میپردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
خَلاٰ:خالی شدن، خلوت کردن، سپری شدن زمان
مثال: وَ إِنْ مِنْ اُمَّةٍ اِلّا خَلافیها نَذیرٌ: و هیچ امتی نیست مگر آنکه در آن انذارکننده ای گذشته است.
مثال: تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَ لَکُمْ مَاکَسَبْتُمْ: آنها امتی بودندکه درگذشتند، دست آورد آنها مربوط به خودشان و دستاورد شما نیز مربوط به خودتان است.
مثال: یَخْلُ لَکُمْ وَجْهُ أََبیکُمْ: تا توجه پدر خالی (و خالص) شود برای شما (توجه پدر فقط به شما باشد)
خَلاإِلیٰ: خلوت کردن با
مثال: وَ إذا خَلا بَعْضُهُمْ اِلیٰ بَعضٍ: و هنگامیکه با یکدیگر خلوت میکنند.
تخلیه: خالی کردن، رها کردن، دست کشیدن
مثال: فَإِنْ تَابُوا وَ أَقَامُوا الصَّلَوٰةَ وَ ءَاتَوُاْ الزَّکَوٰةَ فَخَلّوا سَبیلَهُمْ: هر گاه توبه کنند و نماز بر پا دارند و زکات بدهند آنها را رها سازید (تنهابگذارید)
تَخَلّی: خالی شدن
مثال: وَ أَلْقَتْ مَا فِیهَا وَ تَخَلَّتْ: و آنچه در درون دارد بیرون افکنده و خالی شود
خَالی: تهی، گذشته، سپری شده، مونث آن میشود: خالِیَة
مثال: کُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنیئاً بِما أَسْلَفْتُمْ فِی الْاَیّامِ الْخالِیَةِ: بخورید و بیاشامید،گوارایتان باد، به سبب اعمالی که درایام گذشته انجام دادید.