کلیدواژه:خلیل
کلیدواژه:خلیل
به نام خدا
سلام
امروزمیخواهیم راجع به ریشه خلل ومشتقات آن صحبت کنیم و كليد واژه ماعبارتست از: خلیل اصل معنى اين ريشه، شكاف، فاصله و بین است. خِلالْ دندان، وسیله ایست که برای تمیزکردن بین و لابلای دندانها بکار میرود. خِلالِ بادام، به برشهای کوچک بادام با ایجاد شکافهای متعدد در آن گفته میشود. خُلَل وفُرَج به معناى منافذ و سوراخها هست. هرشیء ای که دارای منافذ متعدد بوده و مثل اسفنج، متخلخل باشد قابلیت جذب مواد مختلف اعم از ِسالم و ناسالم را دارد که این ویژگی، قابل تعمیم به امور غیرمادی نیز هست؛ مثل رخنه یا نفوذِ عواملِ مخرب، دریک مجموعه و ایجادا ختلال درآن، و یا بر عکس نفوذ محبت به اعماق وجود و ایجاد دوستی عمیق. خلیل، که لقب حضرت ابراهیم علیه السلام است، نیز از این ریشه گرفته شده که به واسطه دوستی و محبت خالص و عمیق او نسبت به خداوند، این لقب را دریافت کرده است. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
خَلَل: شكاف و فاصله بين دو چيز، بین و میان، جمع آن ميشود >>> خِلال
مثال:وَ فَجَّرْنَا خِلالَهُما نَهَرًا: و میان آن دو، نهربزرگی جاری ساختیم.
مثال: فَجَاسُو اخِلَالَ الدِّیارِ: پس لابه لای خانه ها ها را جست و جو کردند.
مثال: وَلَأَ وْضَعُو اخِلَالَکُمْ: ودربین شما رخنه میکردند.
خُلّ،خُلَّة: دوستى و محبتِ خالص ،جمع آن ميشود >>>خِلال
مثال: مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأتِیَ یَوْمٌ لَابَیْعٌ فِیهِ وَلَاخُلَّةٌ وَ لَاشَفاعَةٌ: پیش از آنکه روزی فرا رسدکه درآن، نه خرید و فروشی هست و نه دوستی و شفاعتی
مثال: مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لَابَیْعٌ فِیهِ وَ لَاخِلالٌ: پیش از آنکه روزی فرارسد که درآن نه خرید و فروشی هست و نه دوستی هایی.
خَليل: دوستِ خالص، جمع آن ميشود >>> اَخِلّاء
مثال: وَالتَّخَذَ اللّٰهُ إِبْراهیمَ خَلیلاً: و خدا ابراهیم ر ابه دوستی انتخاب کرد.
مثال: اَلْْأَخِلَّآءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ: دوستان درآن روز دشمن یکدیگرند مگر پرهیزکاران.