کلیدواژه:جرثقیل
کلیدواژه:جرثقیل
به نام خدا
سلام امروز میخواهیم راجع به دو ریشه [جرر]و [ثقل ]صحبت کنیم و کلیدواژه ما عبارتست از: جرثقیل ریشه[ جرر]،به معنای کشیدن وریشه [ثقل] به معنای سنگینی هست وجَرْثقیل ياجَرَّثقيل، نام وسیله ای برای کشیدن بارهای سنگین(سنگین بَر،گران کِش)هست. وحالا می پردازیم به توضیحات هر ریشه:
🔷️ریشه جرر، به معنای کشیدن است. واژه ی نخست اصطلاح جرّوبحث، نیز از این ریشه بوده به معناى كش دادن وطولانی کردن بحث وگفتگوست که میتواند منجر به مجادله لفظی شود. این ریشه یکبار در قران بکار رفته است که به آن می پردازیم:
🔺️جَرَّ:کشیدن مثال:وَاَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ تَجُرُّهُ إِلَيْهِ:و سر برادر خود را گرفته به سوی خود میکشید.
🔷️ریشه ثقل، به معناى سنگینی بوده و شامل سنگینی مادی و معنوی هر دو میشود از جمله به هر چیز باارزش و بافضیلتى، ثَقَلْ گفته میشود. منظور از ثَقَلان، درقران، دو گروه جن و انس هستند(چون از بین مخلوقات خداوند،این دو گروه، بر سايرين فضیلت دارند) منظور از ثقلین،در حدیث معروف ثَقَلَیْن یا ثِقْلَيْن ،قرآن وعترت پیامبر هستند(چون این دو،گرانبهاترین و باارزش ترین یادگار پیامبر هستند) در قران،از قیامت، تعبیر به روز سنگین ،و از قران،تعبیر به قول سنگین و از گناهان، تعبیر به بار سنگین شده است و برای اعمال خیر و شر نیز،وزن و سنگینی قائل گردیده است. دراحوال قیامت آمده که زمین، بارهای سنگین خود را خارج میکند که منظور از بارهای سنگین میتواند شامل گنجها،دفینه ها،اجساد مردگان و...باشد. یکی دیگر از مشتقات این ریشه که درقران بکار رفته است مثقال است. این کلمه ،دراصل اسم آلت بوده به معنای چیزی است که با آن وزن میکنند(وزنه یا سنگ) که میتواند کم باشد یا زیاد ولی معمولا برای بیان مقادیر کم بکار میرود. مِثقال، همچنین به عنوان یکی از کوچکترین واحدهای اندازه گیری جرم شناخته شده است که هر واحد معمولی آن تقریبا معادل ۴/۶ گرم است. مثقال الشّی(مثقال هر چیزی)به معنای هم وزن یا هم سنگ ان چیز میباشد. اين واژه درقران ،همراه با ذره یا حبّه بکار رفته است و منظور از مثقالِ ذره یا حبه ، به وزن، یا هم وزن ذره یا دانه هست. وحالامیپردازیم به مثال‌های قرانی این ریشه:
🔺️ثَقَلْ:هر چیز گرانبها و نفیس، مُثنّای آن میشود>>>ثَقَلان مثال:سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَيُّهَ الثَّقَلانِ:اى گروه جن وانس،به زودی به کار شما خواهیم پرداخت.
🔺️ثِقْل:سنگینی،بار سنگین،بار گناهان ،جمع آن میشود>>>اَثْقال مثال:وَأَخْرَجَتِ الأَرْضُ أَثْقَالَها:و زمين، بارهاى گرانش را بیرون می اندازد. مثال:وَتَحْمِلُ أَثْقالَكُمْ إِلَى بَلَدٍ:و چهارپایان، بارهای سنگین شما را تا شهری حمل میکنند. مثال:وَ لَیَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَأَثْقالاً مَعَ أَثْقالِهِمْ:وانها علاوه بر بار سنگینِ گناهان خود،بار گناهان انها را( هرکه را گمراه کرده اند)نیز بر دوش میکشند.
🔺️ثَقيل:سنگین،جمع ان میشود>>>ثِقال مثال:وَیُنْشِئُ السََّحابَ الثِّقَالَ:و(خداوند)ابرهاى سنگین را پدیدمی آورد. مثال:وَیَذَرُونَ وَرائَهُمْ یَوْماً ثَقیلاً:و روز سنگینی(قیامت) را پشت سرخود رها میکنند. مثال:إنّاسَنُلْقِى عَلَيْكَ قَْولاً ثَقِيلاً:ما کلامی بسیار سنگین و گرانمایه (قران) را بر تو القا می کنیم.
🔺️مثقال:وزنه،وزن،سنگینی
🔺️مِثْقالُ الشَیء:هم وزن،به سنگینی مثال:فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ:پس هر کس هم وزن ذره ای، کار نیک کرده باشد آن را خواهد دید. مثال:يَٰبُنَيَّ إِنَّهَآ إِن تَكُ مِثۡقَالَ حَبَّةٖ مِّنۡ خَرۡدَلٖ فَتَكُن فِي صَخۡرَةٍ أَوۡ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ أَوۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَأۡتِ بِهَا ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٞ: پسرم! اگر عمل هم وزن دانۀ خردلى و در درون سنگى يا در آسمان ها يا در دل زمين باشد، خدا آن را [در قيامت براى حسابرسى] مى آورد؛ يقيناً خدا لطيف و آگاه است
🔺️مُثْقَلْ:(اسم مفعول)سنگین بار،جمع آن میشود>>>مُثْقَلُون مثال:أَمْ تَسْئَلُهُمْ أَجْراًفَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ: آیا تو از آنها مزد رسالت میخواهی که زیر بار سنگین آن بمانند.
🔺️ثَقُلَ:سنگین بودن مثال:فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِينُهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ:كسانى كه ميزانهاى آنها سنگین باشد رستگارانند. مثال:ثَقُلَتْ فِى السَّماواتِ وَالأَرْضِ:(حادثه قيامت)دراسمانها و زمين سنگین است.
🔺️اِثِّاقَلَ اِلى:میل کردن به چیزی،سنگینی کردن مثال:مَالَکُمْ إِذَاقِيلَ لَكُمُْ انْفِرُوافِى سَبِيلِ اللهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الأَرْضِ:شما را چه شده که وقتی به شما گفته شد در راه خدابیرون روید ، به سوی زمین سنگینی می کنید(تمایل به ماندن دارید)