کلیدواژه: هیجان
کلیدواژه: هیجان
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ ه ی ج ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: هیجان معنای اصلی این ریشه، برانگیختگی و جنبیدن و به حرکت درآمدن است. مثلا کاربرد این ریشه در مورد دریا به معنی موج زدن دریا، در مورد روز به معنی روز پر ابر و باد و باران، در مورد خون به معنی جوشیدن خون و در مورد انسان، به خشم آمدن اوست. هیجان یا Emotion در روانشناسی، معمولا به احساسات و واکنشهای عاطفی گفته می شود که با تغییرات نورو فیزیولوژیک و پاسخ‌های رفتاری متفاوتی همراه است. هیجانات اصلی و پایه در انسان، شش مورد بوده شامل: ترس، خشم، نفرت، تعجب، غم و شادی است. هیجان، بر وزن فَعَلان، اسم مصدر بوده به معنای برانگیختگی است. تهییج، به معنای تحریک و برانگیختن است. مُهَیَّج، یعنی شور انگیز و تحریک آمیز. کاربرد این ریشه در مورد گیاه، به معنای زرد شدن و خشک شدن گیاه است. چون اولین علت زرد شدن برگ گیاهان و گل ها استرس یا تنش است! و استرس باعث ایجاد تحولی در گیاه و تغییر رنگ آن می شود. استرس در گیاهان شامل تغییر دما و نور و رطوبت و ... است که چون تمام این موارد در فصل پاییز فراهم است، برگ گیاهان در این فصل به یکباره زرد می شود و به اصطلاح، گیاه، خزان زده شده و آماده ورود به فصل زمستان می شود. مکانیسم تغییر رنگ نیز به اینگونه است که در اثر استرس وارده، کلروفیل که مسئول تولید غذاست، تجزیه شده و رنگ سبز گیاه ناپدید می شود و رنگدانه کاروتنوئید که در گیاه موجود است، خود را آشکار می سازد و باعث می شود گیاه، رنگ پریده و زرد به نظر برسد. با از دست دادن کلرفیل، برگ‌ها فرآیند تولید غذا را متوقف می‌کنند و مواد غذایی قابل دسترس به منظور ذخیره سازی برای استفاده در بهار به تنه درخت منتقل می‌گردد.
این ریشه در قرآن، در مورد خشک شدن گیاهان، بعد از سرسبزی آنها به کار رفته است، و اشاره به فصل پاییز دارد که گیاهان خزان زده شده و زرد و پژمرده می شوند
. 
نکته: برای به خاطر سپردن بهتر معنای این ریشه در قرآن(خشکیدن)می توانیم عبارت«هاج و واج» را در نظر بگیریم که شباهت با ریشه فوق داشته، در مورد کسی به کار می رود که مات و مبهوت شده و در جا خشکش زده باشد، که بیانگر هیجان تعجب است. و حالا می پردازیم به مثال قرآنی این ریشه:
هَیْج: خشکیدن و پژمردن گیاه
ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصْفَرࣰّا: سپس پژمرده و خشک می شود و آن را زرد رنگ میبینی