کلیدواژه: غدا
کلیدواژه: غدا
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ غ د و ] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: غداء این ریشه به معنای ساعات اول روز یا بامداد و بین الطلوعین
است و فعل آن، به معنای بامداد رفتن به جایی است ولی در مطلقِ روانه شدن و حرکت کردن نیز بکار می رود. فعل این ریشه، همچنین از افعال ناقصه بوده، به معنای شدن و گردیدن است. در نقطه مقابل این ریشه، عشاء قرار می گیرد که به معنی شامگاه 
است. غَد، که مخفف غَدْو هست، به معنی فردا صبح یا فردا هست که می تواند فردای حقیقی باشد یا مطلقِ فردا که زمان آینده است، مثل فردای قیامت. غَداء، به هر چه با آن چاشت کنند، گفته می شود. غداء، لفظ مشترکی است که در فارسی و عربی به معنی طعام 
به کار می رود ولی در اصل، به غذائی که هنگام صبح تا قبل از ظهر تناول می کنند و غذای مفصلی است، اطلاق می شود، در مقابلِ شام که در شب تناول می شود؛ و چون در بین اعراب مرسوم بود غذای نهار را قبل از ظهر می خوردند به نهار، غدا می گویند که به زبان ما صبحانه گفته می شود، و غذای شب را موقع عشاء می خوردند که به زبان ما شام گفته می شود.
غذاء، به معنای طعام و خوراک و قوت است. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
غَداة، غُدْوَة، غَدَاوَة: بامداد، صبح زود، فاصله بین طلوع فجر تا طلوع آفتاب؛ جمع غُدْوَة می شود >>> غُدُوّ
مثال: وَلَا تَطْرُدِ ٱلَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِٱلْغَدَوٰةِ وَٱلْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُۥۖ: و كسانى را كه در هر صبح و شام پروردگار خود را مى‌خوانند و جز رضاى او منظورى ندارند از خود طرد مكن
مثال: ٱلنَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوࣰّا وَعَشِيࣰّا :آتشى كه هر صبح و شام بر آن عرضه مى‌شوند
غَدَوَ، غَدا: صبح هنگام رفتن، روانه شدن، حرکت کردن
مثال: وَإِذْ غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ تُبَوِّئُ ٱلْمُؤْمِنِينَ مَقَٰعِدَ لِلْقِتَالِۗ:و چون صبحگاه از نزد اهل خود بیرون آمدی تا برای مومنان مواضع جنگ آماده کنی
مثال:وَغَدَوْاْ عَلَىٰ حَرْدࣲ قَٰدِرِينَ: و بامداد خارج شدند در حالیکه به منع مستمند قادر بودند
مثال: أَنِ ٱغْدُواْ عَلَىٰ حَرْثِكُمْ إِن كُنتُمْ صَٰرِمِينَ: كه اگر چينندگان ميوه هستيد بسوى كشت خود بامداد بيرون آئيد
غَد، غَداً: فردا، صبح، درآینده، زمانی در آینده
مثال: وَلَا تَقُولَنَّ لِشَاْيۡءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَٰلِكَ غَدًا: و هرگز در مورد كارى نگو: «من فردا آن را انجام مى‌دهم»
مثال: وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًاۖ: و هيچ كس نمى‌داند كه فردا ( آینده) چه چیزی به دست می آورد
مثال: سَيَعْلَمُونَ غَدًا مَّنِ ٱلْكَذَّابُ ٱلْأَشِرُ: فردا (در آينده) خواهند دانست كه دروغگو و خودخواه كيست
مثال:وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ: و بايد هر انسانى نگاه كند چه چيز براى فردا(ى قيامتش) پيش فرستاده است
غَداء:ناشتائی، صبحانه، نهار، غذا
مثال: فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَىٰهُ ءَاتِنَا غَدَآءَنَا لَقَدْ لَقِينَا مِن سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبًا: پس همين‌كه (از كنار دريا) گذشتند، موسى به جوان (همراه) خود گفت: غذاى ما را بياور، به راستى كه از اين سفر رنج بسيار ديده‌ايم