کلیدواژه:بَرق
کلیدواژه:بَرق
به نام خدا
سلام
امروزمیخواهیم راجع به ریشه بَرَقَ ومشتقات ان صحبت کنیم وکلیدواژه ماعبارتست از: برق معنای این ریشه،الکتریسیته، یانور هست ودرمورد هر شیء درخشنده بکارمیرود. بارقه،نیزازاین ریشه بوده به معنای برق زننده ودرخشنده میباشد. بُراق ،نیزازاین ریشه بوده نام مَرْکَب رسول خداست که باآن به معراج رفت، وبه دلیل سرعت برق اسای ان، به این نام نامیده شده است. برق درقران،به اذرخش یانوری که ازابرهامی جهدگفته می شود. فعل این ریشه ،درقران،همراه باچشم امده است که به معنای خیره شدن وبی حرکت شدن چشمها ناشی ازوحشت ویاحیرت میباشد(.مشابه شوک ناشی ازبرق گرفتگی که منجربه خشک شدن عضومیشود) این ریشه درقران برای توصیف نوعی ظرف نوشیدنی بهشتی به نام ابریق نیزبکاررفته است. ابریق یاابریز ظرفی شبیه افتابه ولی ظریفتر ازان است که دارای دهانه ای کشیده ودسته ولوله ای بلنداست که حاوی اب یا شراب طهوربهشتی است وبه دلیل برّاق بودن به این نام نامیده شده است(چراکه ظروف بهشتی،ازجنس بلوریاطلاونقره میباشند که همگی درخشنده اند)
🔷تبصره:
ازدیگرظروف بهشتی که مخصوص نوشیدن بوده وهمراه ابریق بکاررفته اند،کوب وکَأس میباشند. کوب،یاهمان کاپِ(Cup)انگلیسی ،به معنای پیاله یافنجان است که بدون دسته ولوله میباشد. کاپ ،همچنین به جامی ازطلا که درمسابقات ورزشی اعطامیشود،گفته میشود. کَأْس نیزهمان کاسه،پیاله و یا جام لبریزمیباشد،وبه قولی کَأس ،به کاسه پرگفته میشود. اصطلاح کاس،به جزبرای ظروف،به اشیاء کاسه مانندی که حاوی چیزی باشندنیزگفته میشودمثل کاسه چشم که حاوی چشم است ،کاسه سر،که حاوی مغزاست وکاسبرگ که حاوی گلبرگهاست ونیزکالیس های کلیه که اندامی شبیه کاسه یاپیاله بوده ومحل جمع اوری ادرارمیباشند. ریشه بَرَقَ درتوصیف لباسهای بهشتی هم بکاررفته است چراکه جنسِ لباسهای بهشتی از حریریاابریشم براق بوده ویاحاوی تارهای طلا(ابریشم زربفت)میباشندکه باعث زیبایی ودرخشندگی انهامیشود،ازجمله استبرق که نوعی حریریا ابریشم ضخیم هست که به دلیل براق بودن،به این نام نامیده شده است.
🔷تبصره:
سُنْدُس،نوعی دیگرازلباسهای بهشتی است که ازجنس حریریاابریشم نازک میباشد. وحالامی پردازیم به مثالهای قرانی مربوطه:
🔺بَرْقْ:نور،نوری که ازابرمی جهد،درخشش،اذرخش،صاعقه مثال:وَمِنْ ءاٰیاتِهِ یُرِیکُمُ الْبَرْقَ خَوْفاًوَطَمَعاً:وازنشانه های اوست که برق رابه شمانشان میدهدکه هم مایه بیم،وهم مایه امیداست.
🔺بَرِقَ (الْبَصَرُ):خیره شدن چشم مثال:فَإِذابَرِقَ الْبَصَرُ:پس انگاه که چشم (ازوحشت)خیره گردد.
🔺إِبْریق:ابریز،کوزه،تُنگ،بطری>>>جمع ان میشود:أَباریق
🔷کوب:جام،پیاله،قدح >>>جمع ان میشود:أَکْواب
🔷کَأْس:کاسه،پیاله،جام لبریز مثال:یَطُوفُ عَلَیْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ بِأَکْوَابٍ وَأَبَارِیقَ وَکَأْسٍ مِنْ مَعِین:خادمانی همیشه جوان باجامهاوابریزهاوپیاله ای ازمی روان،به دورانان می گردند.
🔺اِسْتَبْرَق:ابریشم ضخیم
🔷سُنْدُسْ:ابریشم نازک مثال:یَلْبَسُونَ مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَقَابِلِینَ:لباسهایی ازحریرنازک وضخیم می پوشند وروبروی هم( می نشینند).