کلیدواژه: دهان
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [د ه ن ] صحبت کنیم و كليد واژه ما عبارتست از: دهان اين ريشه، به معنای روغن و روغن مالى كردن است و چون روغن، باعث نرمى و سهولت انجام كارميشود، اين ریشه به معناى نرمى و سازش و سهل گیری نيز بكار رفته است، مثل اصطلاح ماست مالى كردن و سرسرى گرفتن در زبان فارسی. برای اينكه معنای اين ريشه را بهتر به ذهن بسپاريم از كلمه مشابه دَهان درفارسى استفاده كرده ایم كه عضویست كه محل ورود غذاهاى چرب و نرم بوده و براى جويدن و نرم كردن غذا بكارميرود. و حالا مي پردازيم به مثالهای قرآنی اين ريشه:
دُهْن: روغن
مثال: وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِسَیْنَاءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ: و درختی که از طور سینا می روید و روغن ميدهد (كنايه ازدرخت زيتون)
دِهان: روغن مذاب، ته مانده روغن داغ (كه به سرخى ميزند)
مثال: فَكانَتْ وَرْدَةً كَالدِّهانِ: مثل روغنِ گداخته، گلگون شد.
أَدْهَنَ: روغن مالى كردن، نرمش نشان دادن، سازش کردن، فریب دادن
مثال: وَدّوا لَوْتُدْهِنُ فَيُدْهِنونَ: آنها دوست دارند نرمش نشان دهى تا آنها هم نرمش نشان دهند.
مثال: أَفَبِهٰذَالحَديثِ أَنْتُمْ مُدْهِنون: آيا اين سخن را سرسرى ميگيريد.