کلیدواژه: برهان
کلیدواژه: برهان
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه[ ب ر ه] صحبت کنیم و کلید واژه ما عبارتست از: برهان معنای اصلی این ریشه، برهنه بودن است. به کسی که از بیماری بهبود یافته و سرخ و سپید شده باشد، أَبْرَه، گفته میشود و مونث آن می شود بَرهاء (اسم تفضیلی بر وزن اَفْعَل و فعْلیٰ) چنین فردی، به اصطلاح گوشت(عضله) بر تنش روییده و پوستش، نازک می شود (در اثر کشیدگی پوست ناشی از فربهی) و فرد، سرخ و سپید به نظر میرسد. {در واقع چون پوست ، نوعی پوشش محسوب می شود، با نازک شدن آن، گویا بدن، کمی برهنه شده و بافت زیر آن که عضله قرمز است خود را نشان میدهد و فرد، سرخ و سفید به نظر می رسد؛ اصطلاحِ "مثل هلوی پوست کنده" که در وصف چهره زیبا و شاداب و خوش آب و رنگ گفته می شود، نیز به این موضوع اشاره دارد} بر عکس، در هنگام بیماری، گوشتِ بدن ،آب شده و پوست، چروکیده و کلفت می شود و تیره به نظر میرسد. پس معنای دیگر این ریشه، سپیدی و روشنی است و بَرَهْ، یعنی سپید روی و خوبروی. اَبْرَهَه، نیز از این ریشه بوده، نام صاحب فیل است که قصد خرابی خانه کعبه را داشت. بُرْهان(بر وزن فُعْلان، مثل سُلطان) نیز اسم مصدر از این ریشه بوده، به معنای دلیل روشن و آشکار است؛ یعنی دلیلی که بدون هیچ پوشش و لباسی، خود را آشکار ساخته است و محکم ترین و واضح ترین دلیلها است. بَرْهَنَة(بر وزن فَعْلَنَة، مثل سَلْطَنَة یا سلطنت) نیز اسم مصدر از این ریشه بوده یعنی اقامه دلیل و برهان. مُبَرْهَن، اسم مفعولی از این ریشه بوده به معنای برهانْ آورده شده، یا دارای دلیل و برهان است. بُرْهَه، به مقطع مشخصی از زمان گفته می شود. بَرَهوت، نیز از این ریشه بوده به بیابان عاری (برهنه) از گیاهان و جانوران گفته میشود. وادی بَرَهوت، نام صحرای خشک و بی آب و علفی در حَضْرَمَوْت هست که در جنوب یمن واقع شده و گفته میشود ارواح کُفّار در آنجا اجتماع می کنند و از چاه عمیق و بدبویی که در مجاور آن هست، می نوشند.
⚠️تبصره: در بعضی منابع، ریشه برهان را "برهن" ذکر کرده اند که هر دو، معنای مشابه دارند. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
بُرهان:دلیل روشن و قاطع، بیان واضح، تثنیه آن میشود>>>بُرْهانان
مثال: يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدْ جَآءَكُم بُرْهَٰنٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَأَنزَلْنَآ إِلَيْكُمْ نُوراً مُّبِيناً: اى مردم! يقيناً از سوى پروردگارتان براى شما برهان [ و دليلى چون پيامبر و معجزاتش] آمد؛ و نور روشنگرى [مانند قرآن] به سوى شما نازل كرديم
مثال: فَذَٰنِكَ بُرْهَٰنَانِ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَإِيْهِ: پس اين دو معجزه از ناحيه پروردگار توست به سوى فرعون و اشراف و سران او