کلیدواژه: عصر
به نام خدا
سلام
امروز می خواهیم راجع به ریشه [ع ص ر ] و مشتقات آن صحبت کنیم و كليد واژه ماعبارتست از: عصر اصل معنای اين ريشه، فشردن است و عُصاره به محصولِ ناشى از فشردن ِيك ماده گفته ميشود، اين عمل، عصاره گيرى يا عصاره كشى نام دارد و معمولا به اسمِ محصولِ نهايى، نامگذارى ميشود مثلِ: آبميوه گيرى، روغن گيرى، شربت يا شراب گيرى. از آنجاییکه براى عصاره گيرى، نياز به ماده اوليه فراوانى است، این عبارت درقران، به كنايه ازبركت و فراوانى بکاررفته است. به چكيده و خلاصه متن يا نوشته نيز، عصاره گفته ميشود. درقرآن کریم، از اين ريشه، براىِ توصيفِ ابر و باد نيز استفاده شده است چون هر دوى اين ها در ایجاد و اِعمال ِاثر (بارش و وزش) نیازمند فشرده شدن هستند. كلمه عَصْرْ، به ساعات پايانىِ روز و هنگام غروب هم گفته ميشود، چون اخرِ روز، درواقع،عصاره يا نتیجه و محصولِ نهايىِ روز و وقت رسیدگی به سود و زیان روزانه است. عَصْرْ،به روزگار و یا برهه ى خاصى از زمان نيز گفته ميشود كه با تحول ِ تمدنىِ عظيمى در تاريخ بشر همراه بوده است . به عبارتى، ماحصلِ و عصاره ی تحملِ سختيها و فشارهاى مختلف در يك مقطع ِزمانى نسبتا طولانی، ايجاد يك دستاورد عظيم است كه باعثِ تمايزِ آن دوره از بقيه دورانها ميشود مثل ِ تقسيماتِ تاريخ به: عصرِ حجر،عصرِ فلزات و عصراتم. خداوند در قرآن کریم، به عصر، قسم خورده است که ميتواند به معناى اعمِ روزگار و يامربوط به عصر پيامبر اسلام يا امام زمان علیهما السلام باشدكه هر دو با تحول بسيار عظيمى همراهند. به مردمى كه در يك دوره زندگى ميكنند معاصر گفته ميشود. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی اين ريشه:
عَصَرَ:فشردن
مثال : إِنّی أَرَانِی أَعْصِرُ خَمْراً: خودم را (درخواب) دیدم که شراب ميفشارم (شراب ميگيرم)
مثال: وَفيهِ يَعْصِرونَ: و در آن عصاره ميگيرند (ميفشارند)
إعْصار: فشردن، فشارها (كنايه از باد فشرده شده يا تندباد)
مثال: فَأصابَها إعْصارٌ فيهِ نارٌ: اصابت كردبه آن گردبادى كه در آن، اتش هست (كنايه از ساييدن درختان به هم توسط بادفشرده شده و ايجاد آتش سوزى )
مُعْصِرات: فشارنده ها (كنايه از ابرهاى فشارنده و باران زا )
مثال: وَ اَنْزَلْنا مِن َالمُعْصِراتِ ماءً ثَجّاجَاً: و از ابرهاى فشرده و باران زا، آبى به شدت ریزان (فراوان) فرستاديم.
عَصْر: روزگار، دهر، آخرِ روز، جمعِ آن ميشود >>> اَعْصار
مثال: وَ الْعَصْرِ: قسم به عصر