کلیدواژه: عرّ
کلیدواژه: عرّ
به نام خدا
سلام امروز می خواهیم راجع به ریشه [ ع ر ر ] صحبت کنیم و کلیدواژه ما عبارتست از: عرّ اصل معنای این ریشه، رسیدن عیب و ننگ و عار یا ضرر و مکروهی به کسی است. به بیماری گال یا جَرَب یا گَری، عَرّ یا عُرّ می گویند که یک بیماری انگلی پوستی است که در حیوان و انسان دیده می شود و در آن پشم شتر و گوسفند می ریزد و به خاطر ظاهر زشتی که می دهد، به این نام نامیده شده است. به نجاست و هر چیز شرم آور و ننگین نیز، عُرَّة گفته می شود. به بانگ خر، عَرّ می گویند، چون زشت و ناخوشایند است و عَرّ و عَر، کنایه از آواز بد است. مَعَرَّة، بر وزن مَفْعَلَة، اسم مصدر از این ریشه بوده به معنای کار زشت، ننگ و عار، ضرر و زیان، رسوایی، بدنامی و بی آبرویی است. اِعْتِرار، نیز مصدر از باب افتعال، بوده به معنای نیازمند شدن و به قصد حاجت، پیش امدن است و علت نامگذاری آن، به دلیل فقر و نیاز شدیدی است که در ظاهر هم، نمود پیدا کرده است و دیگر اینکه نیاز شدید منجر به دست دراز کردن پیش دیگران می شود که با ننگ و عار همراهست. مُعْتَرّ، اسم مفعول از این باب بوده به معنای بدبخت و بیچاره و مفلوک، بیمار و ناتوان، عیب و ضرر رسیده است و به درویش مستمندی گفته می شود که به جهت نیکی و احسان پیش می آید و دست دراز می کند ولی سوال نمی کند و چه بسا به آنچه به او می دهند راضی نشود و اعتراض هم بکند. مُعْتَرّ، به فرد گَر یا مبتلا به بیماری جَرَب نیز، گفته می شود. و حالا می پردازیم به مثالهای قرآنی این ریشه:
مَعَرَّة: مکروه و ناپسند، ننگ و عار، ضرر
مثال: فَتُصِيبَكُم مِّنْهُم مَّعَرَّةُ بِغَيْرِ عِلْمٍ: تا نادانسته از آنها ضرری(مکروه یا عیب و عاری) به شما برسد
مُعْتَرّ:کسی که برای سوال پیش برود اما سوال نکند، فقیری که دست به گدایی باز کرده است
مثال: وَأَطْعِمُواْ ٱلْقَانِعَ وَٱلْمُعْتَرَّ: و به فقير خویشتن دار و فقيرى كه به قصد اطعام برشما می گذرد اطعام كنيد